Charles Lewinsky - Terugkeer ongewenst

Charles Lewinsky

Charles Lewinsky is voor bekend als schrijver van Het lot van de familie Meijer en De verborgen geschiedenis van Courtillon. Wat veel mensen niet weten is dat hij jarenlang heeft gewerkt als dramaturg, regisseur en redacteur, hij schrijft romans, toneelstukken en televisiescripts (zoals de Duitse krimi Tatort).

Gerron

Terugkeer ongewenst vertelt het (deels) waargebeurde verhaal van de Joodse acteur, entertainer en regisseur Kurt Gerron. Hij behaalde vele successen, maar toen Joden niet langer welkom waren in de filmstudio’s van Duitsland, ging hij in ballingschap in Frankrijk en Nederland. In 1944 werd hij naar Theresienstadt gedeporteerd. Samen met zijn vrouw Olga wordt hij in 1943 geïnterneerd in Westerbork en van daar gedeporteerd naar Theresienstadt. Daar wordt hij voor een afschuwelijk dilemma geplaatst.

Getto

Theresienstadt (Terezín in het Tsjechisch) was oorspronkelijk bedoeld als modelgetto waar prominente Joden, Joodse veteranen uit de Eerste Wereldoorlog en Joodse bejaarden onder relatief gunstige omstandigheden geïnterneerd zouden worden. De praktijk was anders; van de in totaal 140.000 naar Theresienstadt gedeporteerde Joden kwamen er 33.000 in het getto om en werden er 88.000 later alsnog gedeporteerd naar de vernietigingskampen.

Collaboreren of de gaskamer

De kampcommandant vraagt hem een propagandafilm te maken waarin het vernederende gettobestaan wordt voorgesteld als een paradijs. Weigeren betekent transport naar Auschwitz, meewerken betekent verraad aan zichzelf en aan zijn kunst. Het gewetensconflict vormt de rode draad in deze adembenemende roman, die tevens een betoverende en tegelijk tragische liefdesgeschiedenis is. Het boek speelt zich deels af in Nederland (Amsterdam, Scheveningen, Westerbork).